Trong chuỗi bài học về “mô hình giá,” chúng ta sẽ tiếp tục khám phá một loại mô hình giá khác, đó là mô hình 3 đỉnh và mô hình 3 đáy. Mặc dù chúng có nhiều đỉnh và đáy hơn so với mô hình 2 đỉnh, nhưng chúng vẫn được xem là biến thể của mô hình 2 đỉnh.
Mô hình 3 đỉnh hoặc 3 đáy, mặc dù không xuất hiện thường xuyên trong giao dịch ngoại hối so với giao dịch chứng khoán, nhưng chúng có một hiệu suất nhất định khi hình thành gần giống với mô hình vai đầu vai. Vì vậy, các trader thường yêu thích mô hình 3 đỉnh và 3 đáy và luôn tìm cách vào lệnh khi nhận ra chúng. Để hiểu rõ hơn về mức độ hiệu quả và độ kỳ diệu của mô hình 3 đỉnh và 3 đáy, hãy cùng đọc bài viết sau đây của chúng tôi.
Giới thiệu về mô hình 3 đỉnh
Mô hình 3 đỉnh là gì?
Mô hình 3 đỉnh là một biến thể của mô hình giá được tạo ra từ 3 đỉnh gần nhau. Đây là một mô hình đảo chiều, thường xuất hiện ở cuối một xu hướng tăng, và khi nó hiện ra, thường báo hiệu sự chuyển đổi từ xu hướng tăng sang xu hướng giảm.
Những đặc điểm của mô hình 3 đỉnh
Mô hình 3 đỉnh thường xuất hiện sau khi đã có mô hình 2 đỉnh và đặc biệt hơn, nó có thể được xem như một biến thể của mô hình 2 đỉnh. Trong mô hình này, sau khi tạo đỉnh thứ nhất, giá tiếp tục tăng lên để tạo ra đỉnh thứ hai, tương tự như mô hình 2 đỉnh. Tuy nhiên, điểm đặc biệt ở đây là giá không thể phá vỡ qua đỉnh thứ hai và thay vào đó quay đầu và tạo ra đỉnh thứ ba.
Khi đỉnh thứ ba có chiều cao gần bằng đỉnh thứ nhất và thứ hai, chúng ta có một mô hình 3 đỉnh. Cấu trúc của mô hình này bao gồm ba đỉnh, đường viền cổ (neckline), và xu hướng tăng trước đó. Nếu mô hình 2 đỉnh thường tạo ra hình dạng chữ “M,” thì mô hình 3 đỉnh thường có hình dạng hai chữ “V” ghép lại với nhau.
Sự hình thành của mô hình 3 đỉnh
Rất đúng, mô hình 3 đỉnh thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng và thường cho thấy sự cân bằng giữa phe mua và phe bán. Khi giá tạo đỉnh thứ nhất và thứ hai, phe mua và phe bán đang đối đầu và thậm chí phe mua có thể bắt đầu mất sức mạnh.
Tuy nhiên, khi giá giảm xuống đáy thứ hai và sau đó tạo đỉnh thứ ba, phe mua vẫn còn hy vọng và đang cố gắng đẩy giá lên. Khi đường viền cổ phía dưới được phá vỡ, đây thường là dấu hiệu cho thấy phe bán đang chiếm ưu thế và giá có xu hướng giảm. Điều này thể hiện sự chuyển đổi từ xu hướng tăng sang xu hướng giảm.
Mô hình 3 đỉnh là một ví dụ tốt về việc làm thế nào các biến thể của mô hình giá có thể cung cấp thông tin quan trọng về những giao dịch cân bằng của 2 bên.
Mô hình 3 đỉnh thế nào là chuẩn?
Rất đúng, mô hình 3 đỉnh và mô hình giá khác có thể giống nhau về cấu trúc trên biểu đồ, nhưng mô hình 3 đỉnh thường xuất hiện ở cuối một xu hướng tăng và có xu hướng đảo chiều, trong khi mô hình giá khác có thể là mô hình tiếp diễn hoặc mô hình tích lũy. Điều quan trọng là phân biệt giữa chúng để không gây nhầm lẫn khi đưa ra quyết định giao dịch.
Mô hình 3 đỉnh thường được xác định bởi các yếu tố như sự giữa các đỉnh, khối lượng giao dịch và đường viền cổ neckline. Các đỉnh thường phải ngang bằng nhau hoặc gần như ngang, và khối lượng giao dịch thường giảm đi từ đỉnh đầu tiên đến đỉnh thứ ba. Khi giá phá vỡ đường viền cổ neckline, thường có xu hướng giảm mạnh.
Như bạn đã nêu, việc sử dụng trendline và các yếu tố kỹ thuật khác có thể giúp xác định mô hình 3 đỉnh một cách chính xác hơn và hỗ trợ quyết định giao dịch. Tuy nhiên, điều quan trọng là thực hiện phân tích kỹ thuật cẩn thận trước khi đưa ra quyết định giao dịch để tránh sai lầm.
Cách giao dịch đơn giản với mô hình 3 đỉnh
Câu tục ngữ “Quá tam 3 bận” thường được áp dụng vào ba đỉnh của mô hình giá. Ba đỉnh gần nhau trong mô hình này cho thấy sự kiệt sức của phe mua, đã thử tấn công đỉnh ba lần nhưng không thành công, không đủ sức để phá vỡ ngưỡng kháng cự. Trong thời gian này, phe bán thường trở nên tích cực hơn, họ chấp nhận mua ở mức giá cao hơn và tạo ra sự cân bằng giữa lực mua và lực bán.
Sau ba lần cố gắng không thành công, phe bán thấy khả năng đảo chiều và sẵn sàng tham gia thị trường mạnh mẽ hơn. Các người mua có thể trở nên nản chí và thậm chí chuyển sang phe bán. Mặc dù ba đỉnh trong mô hình có kích thước ngang bằng nhau, nhưng khối lượng giao dịch giảm dần, cho thấy sự yếu thế của phe mua.
Giao dịch mô hình ba đỉnh có thể thực hiện theo hai cách chính: vào lệnh ngay khi giá phá vỡ đường viền cổ (neckline) hoặc chờ giá re-test đường này trước khi vào lệnh. Cách thứ hai thường được xem là an toàn hơn, vì nó giúp xác nhận tính hợp lệ của mô hình sau khi giá đã phá vỡ đường viền cổ.
Khi xác định mức chốt lời (take profit) và mức cắt lỗ (stop loss), việc căn cứ vào đỉnh của mô hình ba đỉnh xuống tới đường viền cổ là một cách phổ biến. Tuy nhiên, quyết định này nên phụ thuộc vào chiến lược và mục tiêu giao dịch của bạn, cũng như quản lý rủi ro.
Các bạn cũng cần xem xét khung thời gian phù hợp cho giao dịch của mình và đặt mức chốt lời và cắt lỗ dựa trên khung thời gian đó. Hãy nhớ rằng quản lý rủi ro là một phần quan trọng để bảo vệ tài khoản giao dịch của bạn.
Mô hình 3 đáy
Mô hình 3 đáy là gì?
Mô hình 3 đáy có cấu trúc và cách hình thành tương tự mô hình 3 đỉnh, nhưng khác biệt ở chỗ phe chiến thắng không còn là phe bán mà là phe mua, và điều kiện để kích hoạt mô hình này là khi giá phá vỡ đường viền cổ (neckline).
Mô hình 3 đáy xuất hiện ở cuối của xu hướng giảm, khi thị trường đã tạo ra ba đáy ổn định hoặc ba mức hỗ trợ mạnh. Nếu giá không thể phá vỡ qua ba mức này và phe mua bắt đầu thể hiện sự kiên nhẫn và sức mạnh bằng việc đẩy giá lên sau khi xuất hiện ba đáy, thì đó chính là thời điểm mô hình 3 đáy được hình thành.
Khi giá cuối cùng phá vỡ qua đường viền cổ (neckline) của mô hình 3 đáy, phe mua đã chiếm ưu thế và giá có khả năng chuyển từ xu hướng giảm sang xu hướng tăng. Điều này thường xuất hiện như một tín hiệu đảo chiều trong biểu đồ giá.
Ưu điểm mà bạn cần biết mô hình 3 đáy
Để mô hình 3 đáy được xem là hoàn chỉnh, nó phải bao gồm ba đáy, một đường neckline và điều quan trọng là xu hướng trước đó phải là xu hướng giảm. Khi tất cả ba phần này được cấu thành, chúng ta có thể xem mô hình 3 đáy đã hình thành.
Sự hình thành của mô hình 3 đáy như thế nào?
Mình rất ưa thích các mô hình kiểu 3 đỉnh 3 đáy. Lý do là trong quá trình hình thành mô hình này, thường có một giai đoạn tích lũy diễn ra. Khi giá trị tích lũy gia tăng, nó tương tự như việc nén một quả bom, khi được nén đến giới hạn, sự công phá của nó sẽ mạnh mẽ hơn.
Với xu hướng trước đó thường là xu hướng giảm, tâm lý của cả phe bán và phe mua thường ở trong tình trạng cân bằng gần như ngang nhau. Thay vì tạo ra các đỉnh thấp hơn và đáy thấp hơn, giá diễn biến ngang, và khi phe mua có đủ sức mạnh để đẩy lên một cách quyết liệt, nếu thành công, thường mang lại kết quả rất tích cực.
Thế nào là một mô hình 3 đáy có thể giao dịch tốt?
Một mô hình 3 đáy hoàn hảo, giống như Ngọc Trinh, đòi hỏi phải có một xu hướng rõ ràng ở phía trước, và xu hướng này thường là xu hướng giảm. Sau khi xuất hiện 3 đáy, giá phải phá vỡ qua đường viền cổ neckline để chuyển từ xu hướng giảm sang xu hướng tăng. Tương tự như mô hình 3 đỉnh, mô hình 3 đáy cũng cần tuân theo các tiêu chí quan trọng sau:
- Xu hướng trước đó là xu hướng giảm.
- Khối lượng giao dịch phải tăng dần lên.
Nếu bạn xem xét rằng mô hình này là mô hình 3 đáy khi các tiêu chí trên không đúng, bạn sẽ sai lầm.
Sau khi tạo đáy thứ nhất, tạo đỉnh, sau đó tạo đáy thứ 2, rõ ràng đây là một mô hình tiếp diễn khi trước đó là xu hướng tăng và quá trình này chỉ là một giai đoạn ngang mà thôi. Sau khi giá đã tích tụ đầy đủ và phá vỡ đường kháng cự để biến đường này thành đường hỗ trợ, giá đã tăng rất nhanh. Do đó, một trong những yếu tố quan trọng nhất của mô hình 3 đáy và 3 đỉnh là bạn cần chờ xem giá có phá vỡ đường neckline hay không.
Xu hướng trước đó là một xu hướng giảm rất mạnh. Sau khi giảm xuống để tạo đáy thứ nhất, giá đã tăng lên để tạo đỉnh thứ nhất, sau đó lại giảm xuống để tạo đáy thứ 2, tiếp theo lại tăng lên để tạo đỉnh thứ 2, sau đó lại đi xuống để tạo đáy thứ 3 và cuối cùng giá đã phá vỡ qua đường viền cổ neckline. Sau đó, giá tăng liên tục trong hơn 30 ngày.
Cách giao dịch với mô hình 3 đáy hiệu quả nhất
Cách giao dịch mô hình 3 đáy tương tự như mô hình 3 đỉnh, bao gồm các bước sau:
- Chờ giá phá vỡ qua đường viền cổ neckline.
- Chờ giá retest lại đường viền cổ neckline.
Trong ví dụ của cặp NZD/USD, sau một đợt giảm dài, giá đã tạo ra 3 đáy, sau đó bắt đầu phá vỡ và tăng lên. Sau khi giá phá vỡ, nếu bạn vào lệnh, bạn đã có cơ hội kiếm được lợi nhuận khá tốt. Ngoài ra, bạn cũng có thể thấy rằng khối lượng giao dịch của cặp NZD/USD, đặc biệt là khi tới tạo đáy thứ 3, đã tăng rất nhiều với khối lượng lớn. Lưu ý rằng khi giao dịch mô hình 3 đáy hoặc 3 đỉnh, bạn cần chú ý đến hai yếu tố quan trọng:
- Giá phải phá vỡ qua đường viền cổ neckline.
- Theo dõi khối lượng giao dịch ở vùng này để đánh giá sự mạnh mẽ của sự đảo chiều.
Trong trường hợp này, giá đã tạo ra 3 đáy, nhưng đáy thứ 3 không thấp hơn đáy trước, mà cao hơn. Điều này tạo ra một mô hình 3 đáy rất mạnh mẽ. Xu hướng trước đó đã được xác định rõ ràng, và đường mà tôi gạch ngang cũng là đường neckline và là đường kháng cự quan trọng. Khi giá phá vỡ đường này, giá không retest mà tăng liên tục, như trong ví dụ này từ ngày 29/8 đến 29/11, trong hơn 3 tháng. Điều này cho thấy một tình huống giao dịch rất thành công.
Khi giao dịch các mô hình này, hãy luôn đặt cắt lỗ ở dưới đáy thứ 3 để giảm thiểu rủi ro. Hãy quản lý tài khoản của bạn một cách cẩn thận và đảm bảo rằng bạn đã cân đối kế hoạch giao dịch của mình.
Cho nên trong nhiều trường hợp mình có nói đôi khi mà giá có retest lại cũng không ăn nhiều bằng việc giá phá vỡ qua đường neckline và vào lệnh luôn, tất cả các cách đều là tương đối.
Tuy nhiên, mình vẫn đề xuất một phương pháp giao dịch khác: đợi cho đến khi giá retest đường viền cổ neckline trước khi quyết định vào lệnh. Lý do là hai fold:
- Đây là cách xác định chắc chắn rằng mô hình đã thực sự hình thành.
- Nó giúp giảm thiểu rủi ro. Mặc dù bạn không thể biết chính xác lợi nhuận sẽ ra sao, nhưng việc này giúp bạn tránh bị cắt lỗ sớm hơn so với việc vào lệnh ngay khi giá phá vỡ đường viền cổ neckline.
Ví dụ về dầu thể hiện điều này rất rõ. Sau một đợt giảm mạnh, giá tạo ra 3 đáy và sau đó phá vỡ đường neckline, giá tiếp tục tăng mạnh sau khi retest. Do đó, bạn có thể sử dụng cách thứ hai mà mình vừa nêu và luôn đặt dừng lỗ ở dưới đáy thứ 3. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro của bạn và hãy luôn nhớ rằng khoảng cách từ dừng lỗ càng xa càng tốt, đặc biệt là khi bạn giao dịch ở khung thời gian lớn. Hãy thực hành cách quản lý vốn cẩn thận khi tham gia giao dịch.