Năm 2017, Cryptocurrency đã thu hút sự chú ý nhiều hơn thông qua các báo chí và phương tiện truyền thông. Tuy nhiên, phần lớn các bài viết tập trung vào những khía cạnh tiêu cực của thị trường Crypto và các hoạt động vi phạm pháp luật. Nhưng hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về Crypto và những kiến thức quan trọng liên quan đến nó!
Crypto là gì?
Crypto, hay còn gọi là cryptocurrency, là một dạng tiền tệ mã hoá được tạo ra và phát hành trên nền tảng blockchain. Các loại tiền mã hoá này sử dụng công nghệ mật mã học (cryptography) để đảm bảo tính bảo mật và xác thực các giao dịch. Chúng có nhiều ứng dụng khác nhau, có thể sử dụng như một phương tiện để lưu trữ giá trị, thực hiện thanh toán và giao dịch, hoặc tham gia vào các hoạt động khác như việc thưởng cho những người tham gia khai thác và đóng góp cho mạng lưới blockchain.
Crypto có an toàn không?
Thị trường tiền điện tử, theo bản chất, hoạt động trong một môi trường tự do và không bị chính phủ kiểm soát chặt chẽ, và vì vậy, nó tồn tại với nhiều thực thể có tính chất tiêu cực. Tuy nhiên, đồng thời cũng là nơi nảy sinh nhiều ý tưởng sáng tạo và thu hút đầu tư, mang lại nhiều cơ hội hấp dẫn.
Rủi ro đối với người dùng: Một điểm quan trọng phải nhấn mạnh là giao dịch tiền điện tử không thể bị hoàn trả hoặc hủy sau khi thực hiện. Điều này có nghĩa là việc mất Passphrase hoặc Private Key, hoặc thậm chí việc gửi tiền đến một địa chỉ không đúng có thể dẫn đến mất tài sản một cách không thể đảo ngược.
Rủi ro về quy định: Các quy định liên quan đến tiền điện tử vẫn chưa rõ ràng, và một số quốc gia đang cố gắng quy định chúng như tài sản chứng khoán, tiền tệ, hoặc cả hai. Sự thay đổi trong quy định có thể ảnh hưởng đáng kể đến thị trường và gây ra biến động giá.
Rủi ro về quản lý: Sự thiếu minh bạch trong quản lý đã tạo điều kiện cho môi trường tiền điện tử thiếu sự bảo vệ khỏi các hành vi gian lận hoặc không đạo đức. Nhiều nhà đầu tư đã phải trải qua mất mát đáng kể do các nhóm quản lý không thực hiện cam kết của họ.
Rủi ro từ bên thứ ba: Nhiều nhà đầu tư phải tin tưởng các sàn giao dịch hoặc các bên thứ ba khác để lưu trữ tài sản của họ. Bất kỳ sự mất mát hoặc việc mất trộm từ một bên thứ ba nào đó có thể dẫn đến việc mất hết tài sản.
Rủi ro từ lập trình: Nhiều nền tảng tiền điện tử sử dụng các hợp đồng thông minh để điều khiển quá trình chuyển đổi tiền gửi của người dùng. Nhà đầu tư phải đối mặt với rủi ro rằng sự cố lỗi hoặc lỗ hổng trong hệ thống có thể dẫn đến mất mát tài sản.
Rủi ro từ thao túng thị trường: Thao túng thị trường vẫn là một vấn đề lớn trong lĩnh vực tiền điện tử, khi có những cá nhân, tổ chức và sàn giao dịch thực hiện các hành vi thao túng giá.
Mặc cho tất cả những rủi ro này, tiền điện tử đã trải qua sự phát triển đáng kể về giá trị, với tổng vốn hóa thị trường vượt qua ngưỡng 1 nghìn tỷ USD.
Ưu và nhược điểm
- Crypto đang được xem là một cuộc cách mạng trong thị trường tài chính và không nằm ngoài những sự đánh đổi. Hiện tại, có nhiều sự khác biệt giữa tưởng tượng về một nền kinh tế phi tập trung và thực tế của việc triển khai nó.
- Ưu điểm:
- Giao dịch dễ dàng và toàn cầu: Tiền điện tử cho phép người dùng chuyển tiền trực tiếp một cách dễ dàng và nhanh chóng bất kể vị trí địa lý, loại bỏ sự phụ thuộc vào bên thứ ba.
- Bảo mật và an toàn: Xây dựng trên công nghệ blockchain, tiền điện tử đảm bảo tính ẩn danh và mức độ bảo mật thông tin cao thông qua việc sử dụng mật mã học.
- Phi tập trung, không thể thay đổi và minh bạch: Toàn bộ hệ thống hoạt động minh bạch và phi tập trung, thông tin được chia sẻ với tất cả những người tham gia vào mạng lưới, không tạo điều kiện cho một bên thứ ba can thiệp.
Nhược điểm:
- Khó khăn trong việc đạt đến mức độ thông dụng rộng: Để phát triển mạnh mẽ, tiền điện tử cần được chấp nhận rộng rãi. Tuy nhiên, hiện tại, công nghệ blockchain vẫn còn phức tạp và gặp nhiều hạn chế, bao gồm phí giao dịch cao và độ trễ.
- Rủi ro cao: Như đã thảo luận ở phần trước, tiền điện tử mang theo nhiều rủi ro mà người dùng cần phải cân nhắc cẩn trọng khi tham gia vào thị trường.
- Sự thất bại của nhiều dự án: Chỉ một phần nhỏ trong thị trường tiền điện tử duy trì được giá trị và sự tồn tại của dự án một cách lâu dài. Rất nhiều dự án chỉ xuất hiện trong một thời kỳ cụ thể, kết theo chu kỳ thị trường, và sau đó biến mất khi thị trường trải qua giai đoạn khó khăn.
Phân loại Crypto
Thị trường tiền điện tử được phân loại thành nhiều loại và được gọi bằng nhiều tên khác nhau như coin, token, altcoin, large cap coin, mid cap coin, low cap coin, memecoin, shitcoin, stablecoin… Tuy nhiên, trong bối cảnh này, chúng ta sẽ tập trung vào hai loại chính:
1. Coin: Coin là một đồng tiền được tạo ra và phát triển trên một blockchain riêng biệt, có khả năng hoạt động độc lập.
2. Token: Token là một loại đồng tiền được phát hành trên một blockchain sẵn có, thay vì có blockchain riêng.
Mỗi loại tài sản này được sử dụng cho các mục đích cụ thể và người dùng cần nắm vững kiến thức cơ bản về chúng để hiểu thiết kế tokenomics của dự án và tham gia đầu tư một cách thông thái.
Mua bán và lưu trữ Crypto
Giao dịch tiền điện tử
Người dùng có thể thực hiện việc mua bán tiền điện tử thông qua các sàn giao dịch. Trong thế giới tiền điện tử, có hai loại sàn chính:
- Sàn tập trung (CEX): Ví dụ như Binance, Huobi, Coinbase, OKX, Bybit… Đây là các sàn mà hoạt động của họ được quản lý bởi các công ty. Để giao dịch trên sàn CEX, người dùng thường cần thực hiện các giao dịch P2P hoặc chuyển tài sản của họ vào sàn.
- Sàn phi tập trung (DEX): Ví dụ như Uniswap, Pancakeswap, dYdX, Curve… Để giao dịch trên các sàn này, người dùng phải sử dụng ví phi tập trung (Ví Non-custodial). Một đặc điểm quan trọng là sàn DEX không giữ lại tài sản của bạn sau khi giao dịch hoàn tất.
Lưu trữ tiền điện tử
Để an toàn lưu trữ tài sản tiền điện tử, người dùng cần sử dụng ví tiền điện tử. Ví tiền điện tử thường có tính bảo mật cao, chúng sử dụng công nghệ mật mã học để bảo vệ thông tin và không tiết lộ danh tính của người sở hữu ví.
Có nhiều loại ví tiền điện tử khác nhau, bao gồm:
- Ví tập trung (Centralized Wallet)
- Ví phi tập trung (Decentralized Wallet): Ví nóng (Hot Wallet), ví lạnh (Cold Wallet)
Một số điều cần biết tham gia Crypto
Các nguồn thông tin
Như bất kỳ lĩnh vực nào khác, việc hiểu về tiền điện tử đòi hỏi kiến thức lớn. Người dùng cần duyệt qua và tra cứu thông tin từ các trang web lớn và đáng tin cậy để cập nhật kiến thức hàng ngày và phù hợp với mục tiêu của họ trong thị trường. Dưới đây là một số kênh thông tin quan trọng:
- Mạng xã hội cập nhật nhanh nhất: Twitter, Telegram…
- Website cập nhật thông tin nhanh: CoinDesk, CoinGecKo, CoinMarketCap…
- Website nghiên cứu chuyên sâu: Binance Research, Messari…
- Website cung cấp dữ liệu DeFi: DefiLlama, DeFi Pulse, Dune Analytics…
Quản lý danh mục đầu tư
Để đầu tư vào thị trường tiền điện tử, người dùng có thể bắt đầu với một số vốn rất nhỏ, từ 50 USD cho đến hàng triệu USD. Nhiều nhà đầu tư đã tham gia thị trường với số vốn nhỏ, sau đó đã tạo ra khối tài sản đáng kể nhờ cách họ đầu tư chuyên nghiệp. Tuy nhiên, mỗi nguồn vốn sẽ đòi hỏi phương pháp đầu tư và phân bổ vốn riêng biệt. Điều này ảnh hưởng đáng kể đến kết quả cuối cùng của các nhà đầu tư. Vì vậy, người dùng cần phải nắm rõ các sai lầm cần tránh khi đầu tư vào tiền điện tử và học cách quản lý danh mục đầu tư để tối ưu hóa hiệu suất sử dụng vốn.
Bảo mật tài sản
Trong thế giới tiền điện tử, luôn tồn tại vô số hình thức lừa đảo, trong đó một số hình thức phổ biến như:
- Tặng token/coin miễn phí sau đó yêu cầu xác nhận ví để thực hiện chuyển tiền trong ví.
- Tấn công DNS, khiến người dùng bị chuyển đến trang web lừa đảo vì máy chủ đã bị hack.
- Email giả mạo (tấn công phishing).
- Đội ngũ dự án giả mạo, tham gia vào các nhóm chat chung hoặc nhóm chat hỗ trợ.
Kiếm tiền trên thị trường là một nhiệm vụ khó khăn, tuy nhiên, giữ vững tài sản cũng không dễ dàng hơn. Vì vậy, người dùng cần phải cực kỳ thận trọng khi đảm bảo an toàn cho tài sản của họ.
Một số cách kiếm tiền trong Crypto
Có nhiều cách khác nhau để kiếm tiền trong thị trường tiền điện tử. Dưới đây là một số hình thức phổ biến:
- Giao dịch mua, bán, nắm giữ: Người dùng có thể tham gia giao dịch mua và bán tiền điện tử trên các sàn giao dịch. Họ cũng có thể nắm giữ tiền điện tử để hy vọng giá tăng cao hơn sau một thời gian.
- Airdrop và Retroactive: Một số dự án tiền điện tử thường tặng token miễn phí thông qua các chương trình airdrop hoặc retroactive cho các cổ đông hiện tại hoặc những người tham gia cộng đồng.
- Đào coin: Đào coin là quá trình sử dụng máy tính để giải mã các khối và đóng góp vào mạng lưới blockchain. Người tham gia có thể nhận được phần thưởng dưới dạng tiền điện tử.
- Tham gia vào các hoạt động DeFi: Người dùng có thể tham gia vào các hoạt động DeFi như staking (gửi tiền để nhận lãi suất), farming (lựa chọn các dự án để kiếm lãi suất cao hơn), lending (cho vay tiền điện tử) và borrowing (vay tiền điện tử).
Bên cạnh các hình thức trên, để kiếm tiền trong thị trường tiền điện tử, người dùng cũng có thể tham gia vào các công việc khác nhau như thiết kế, kỹ sư blockchain, nghiên cứu thị trường và nhiều lĩnh vực khác.
Lời kết
Thị trường tiền điện tử là một môi trường đầy cơ hội mà bất kỳ ai cũng có thể tham gia. Tuy nhiên, để tham gia an toàn và thành công trong thị trường này, kiến thức là yếu tố quan trọng không thể thiếu. Thị trường tiền điện tử có những đặc điểm riêng biệt, và việc nắm vững kiến thức là cách tránh được những hậu quả không mong muốn.